ذبیحه اهل کتاب
بخشی از احکام عملی و فقهی |
فروع دین |
---|
نماز |
نماز واجب • نمازهای یومیه • نماز مستحبی • نماز جمعه • نماز عید • نماز جماعت • نماز آیات • نماز میت • ارکان نماز • واجبات نماز |
دیگر عبادتها |
روزه • خمس • زکات • حج • جهاد امر به معروف و نهی از منکر • تولی • تبری |
احکام طهارت |
وضو • غسل • تیمم نجاسات • مطهرات |
احکام مدنی |
وکالت • وصیت • ضمانت • کفالت • ارث |
احکام خانواده |
ازدواج • ازدواج موقت • تعدد زوجات • نشوز • محارم • طلاق • مهریه • شیردادن • آمیزش • استمتاع • صیغه ازدواج • ام ولد • ظهار • لعان • ایلاء • خلع و مبارات |
احکام قضائی |
قضاوت • دیات • حدود • قصاص • تعزیرات |
احکام اقتصادی |
عقود: (تجارت • مضاربه • اجاره) • محرمات (رشوه • ربا • احتکار • مکاسب محرمه) • احکام وابسته (مجهول المالک، وجوهات شرعی • کفاره • جزیه) |
احکام دیگر |
حجاب • صدقه • نذر • تقلید • خوردنیها و آشامیدنیها • وقف • قسم • فسخ • ابراء • اقاله • وقف |
جستارهای وابسته |
بلوغ • فقه • احکام شرعی • توضیح المسائل • واجب • حرام • مستحب • مباح • مکروه • نیت • قصد قربت • مسائل مستحدثه |
ذَبیحه اهل کتاب، حیوانی که توسط اهل کتاب ذبح شده باشد. بیشتر فقیهان شیعه خوردن ذبیحه اهل کتاب را حرام میدانند. شیخ صدوق، ابنابیعقیل و ابنجنید نیز معتقد به حلال بودن آن هستند.
مفهومشناسی
ذبیحه اهل کتاب به حیوانی گفته میشود که توسط اهل کتاب ذبح شده باشد. اهل کتاب به پیروان ادیانی گفته میشود که پیامبر آنان دارای کتاب الهی بوده است. ازاینرو یهودیان و مسیحیان از اهل کتابند. گروهی از عالمان پیروان زرتشت را نیز از اهل کتاب دانستهاند.
حکم شرعی
در بابهای صید و ذباحه و حج از فقه اسلامی درباره «ذبیحه اهل کتاب» بحث شده است. همه فقیهان مسلمان معتقدند قربانی را باید مسلمان ذبح کند؛ اما درباره حلال یا حرام بودن ذبیحه اهل کتاب، در غیر قربانی، دو نظریه وجود دارد:
حرمت
بیشتر فقیهان شیعه معتقدند خوردن ذبیحه اهل کتاب، حرام است، هر چند آنان در هنگام ذبح، نام خدا را ببرند. آنان با استناد به روایات، میگویند منظور از حلال بودن طعام اهل کتاب که در آیه «الْيَوْمَ أُحِلَّ لَکُمُ الطَّيِّباتُ وَ طَعامُ الَّذينَ أُوتُوا الْکِتابَ حِلٌّ لَکُمْ وَ طَعامُکُمْ حِلٌّ لَهُمْ؛ امروز چیزهای پاکیزه برای شما حلال شد، و طعام کسانی که به آنها کتاب (آسمانی) داده شده برای شما حلال، و طعام شما هم برای آنها حلال است» آمده است حلال بودن غذاهایی همانند حبوبات است، نه گوشت حیوانی که توسط اهل کتاب ذبح شود.
همچنین از نظر این گروه از فقیهان، اجزای بدن و پوست حیواناتی که خون جهنده دارند و اهل کتاب آنان را ذبح کرده باشند، مردار و نجس است و از چرم و پوست آنها نمیتوان استفاده کرد.
حلیت
تعدادی از فقیهان، همانند ابنجنید اسکافی، ابنابیعقیل و شیخ صدوق، ذبیحه اهل کتاب را حلال میدانند. آنان به آیه «الْيَوْمَ أُحِلَّ لَکُمُ الطَّيِّباتُ وَ طَعامُ الَّذينَ أُوتُوا الْکِتابَ حِلٌّ لَکُمْ وَ طَعامُکُمْ حِلٌّ لَهُمْ؛ امروز چیزهای پاکیزه برای شما حلال شد، و طعام کسانی که به آنها کتاب (آسمانی) داده شده برای شما حلال، و طعام شما هم برای آنها حلال است» استناد میکنند.
حنفی، حنبلی و مالکی از اهلسنت نیز ذبیحه اهل کتاب را حلال میدانند.
تکنگاری
درباره ذبیحه اهل کتاب کتابهایی نوشته شده است از جمله:
پانویس
- ↑ هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ۱۳۸۲ش، ج۳، ص۷۰۱.
- ↑ فرهنگ لغت دهخدا، ذیل واژه اهل کتاب.
- ↑ بحرانی، الحدائق الناضره، ۱۴۰۵ق، ج۲۴، ص۱۸-۲۴؛ شیخ بهایی، حرمة ذبائح اهل الکتاب، ۱۴۱۰ق، ص۴۶.
- ↑ بحرانی، الحدائق الناضره، ۱۴۰۵ق، ج۲۴، ص۱۸-۲۴.
- ↑ عابدینی، «شرط اسلام در ذبح کننده»، ص۱۱۳.
- ↑ عابدینی، «شرط اسلام در ذبح کننده»، ص۱۱۳.
- ↑ توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۷۴۵.
- ↑ سوره مائده، آیه۵.
- ↑ گازاری، «جوامع الجامع و کشاف در نگاه تطبیقی»، ص۱۷۵.
- ↑ رساله توضیح المسائل مراجع، ۱۳۷۲ش، ص۷۴۵و۳۱.
- ↑ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ق، ج۳۶، ص۸۰.
- ↑ سوره مائده، آیه۵.
- ↑ شیخ بهایی، حرمة ذبائح اهل الکتاب، ۱۴۱۰ق، ص۶۰.
- ↑ ن.ک: مفید، تحریم ذبائح اهل الکتاب، ۱۴۱۳ق.
- ↑ ن.ک: شیخ بهایی، حرمة ذبائح اهل الکتاب، ۱۴۱۰ق.
منابع
- قرآن کریم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی.
- بحرانی، یوسف، الحدائق الناضره فی احکام العترة الطاهره، قم، مؤسسه نشر اسلامی، ۱۴۰۵ق.
- توضیح المسائل مراجع، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۹۲ش.
- دهخدا، علیاکبر، فرهنگ لغت، تهران، مؤسسه لغت نامه دهخدا، ۱۳۴۱ش.
- شیخ بهایی، محمد بن حسین، حرمة ذبائح اهل الکتاب، بیروت، موسسةالاعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۰ق.
- عابدینی، احمد، «شرط اسلام در ذبح کننده»، در مجله کاوشی نو در فقه، شماره ۶، زمستان ۱۳۷۴ش.
- گازاری، محمدحسن، «جوامع الجامع و کشاف در نگاه تطبیقی»، در مجله پژوهشهای قرآنی، شماره ۲۹ و ۳۰، بهار و تابستان ۱۳۸۱ش.
- مفید، محمد بن محمد، تحریم ذبائح اهل الکتاب، قم، نشر المؤتمر العالمی لالفیه الشیخ المفید، ۱۴۱۳ق.
- نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، به کوشش محمود قوچانی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۶۲ش.
- هاشمی شاهرودی، محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهلبیت، قم، مرکز دایرةالمعارف فقه اسلامی، ۱۳۸۲ش.
پیوند به بیرون